اختلاف پتانسیل
ما در بخشهای مختلف علوم با معنای پتانسیل آشنا شدهایم. مثلاً پتانسیل گرانشی و... اما در این بخش به بررسی پتانسیل الکتریکی میپردازیم.
وقتی جسمی از یک ارتفاع بالا مانند کوه به سمت پایین سقوط میکند به این علت است که بین پایین کوه و بالای کوه اختلاف پتانسیل وجود دارد. البته این اختلاف پتانسیل گرانشی است. وقتی بین دو سر یک سیم اختلاف پتانسیل الکتریکی باشد باعث شارش الکترونها میشود و یک جریان الکتریکی به وجود میآید.
عاملی را كه موجب جریان یا شارش بارهای الكتریكی از یك نقطه به نقطه دیگر میشود، اختلاف پتانسیل الكتریكی مینامند؛ بنابراین بار الكتریكی میتواند خود به خود از نقطهای با پتانسیل الكتریكی بیشتر به نقطهای با پتانسیل الكتریكی كمتر شارش نماید. اما برای شارش بار الكتریكی از پتانسیل كمتر به پتانسیل بیشتر باید كار انجام داد (مثل شارش آب بین دو نقطه كه با هم اختلاف ارتفاع دارند). اختلاف پتانسیل الكتریكی را با نماد V نشان میدهند؛ و یكای آن ولت است.
مولد بین دو نقطه اختلاف پتانسیل الكتریكی به وجود آورده و سبب حركت بارهای الكتریكی میشود. در واقع مولد به بارهای الكتریكی انرژی میدهد. در یك مدار الكتریكی، در صورتی كه مدار به درستی بسته شده باشد؛ جریان الكتریكی به وجود میآید و لامپ روشن میشود. برای به وجود آمدن جریان الكتریكی وجود قوه یا باتری ضروری است. پیل یا مولد را با علامت نشان میدهند. (|+ نمایانگر پایانه مثبت و -| نمایانگر پایانه منفی مولد است).